بررسی اثرات متقابل na+ / ca2+ بر سطوح پرولین ، کلروفیل و فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز در گیاه لوبیا قرمز رقم گلی (phaseolus vulgaris l. cv. goli)

پژوهش حاضر به منظور بررسی بر هم کنش سطوح مختلف تنش nacl و cacl2 بر برخی صفات جوانه زنی، رشد رویشی و خصوصیات مورفوفیزیولوژیک گیاهچه های لوبیا قرمز رقم گلی (phaseolus vulgaris l. ( انجام شد. در این آزمایش صفات مربوط به جوانه زنی لوبیا قرمز رقم گلی، در چهار سطح شوری شامل (0،100،50 و150 mm nacl) و کلسیم شامل چهار سطح (0، 5،10و 15mm cacl2 ) در ظروف پتری مورد بررسی قرار گرفت. بذرهای جوانه زده هر روز شمارش شده و نمونه برداری از نشاءهای گیاهی پس از یک هفته انجام شد. آزمایش دوم با هدف بررسی بر هم کنش سطوح مختلف تنش nacl و cacl2 بر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاهچه های لوبیا قرمز رقم گلی انجام شد. گیاهچه های لوبیا در سطوح nacl و cacl2 با غلظت های فوق الذکر در گلدان های پلاستیکی حاوی خاک به مقدار 2 کیلوگرم کاشته و به مدت 28 روز تیمار شدند. نمونه برداری از گیاهچه ها 28 روز پس از کاشت انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. نتایج آزمایش جوانه زنی نشان داد که افزایش شوری بیش از 50 میلی مولار nacl درصد و سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه و وزن خشک ساقه چه و ریشه چه را بصورت معنی داری کاهش داد (01/0p?). نتایج پژوهش نشان داد که حضور 5 و 10 میلی مولار cacl2 تاثیر معنی داری بر بهبود آسیب های ناشی از تنش شوری بر جوانه زنی بذور لوبیا در سطوح شوری 50 و 100 میلی مولار nacl داشته است و تیمار 5 میلی مولار cacl2 نقش بهبود دهنده در تیمار شوری 150 میلی مولار nacl دارد. نتایج مرحله گیاهچه ای نشان داد که با افزایش شوری تا 150 میلی مولار nacl ، ارتفاع گیاه، سطح برگ، وزن خشک بخش هوایی و ریشه، مجموع طول ریشه ها، سطح ریشه و قطر ریشه گیاهچه های لوبیا تحت تنش nacl کاهش معنی داری یافت (01/0p?). تیمار گیاهچه ها با 5 و 10 میلی مولار cacl2 باعث افزایش صفات مذکور شد. شوری به صورت معنی داری میزان na+ را در برگ و ریشه گیاه افزایش و میزان k+ و ca2+ را در برگ و ریشه کاهش داد. تیمار ca2+ توام با na+ باعث کاهش مقدار na+ در برگ و ریشه و مقادیر یونهای k+ و ca2+ را در برگها و ریشه های گیاهچه های تحت تیمار افزایش داد. افزایش naclتا 150 میلی مولار، منجر به افزایش معنی دار میزان پرولین و فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز شد و شاخص پایداری غشا و محتوای نسبی آب و میزان کلروفیل aو b را در بافت برگ گیاهچه های لوبیا به صورت معنی داری کاهش داد (01/0p?). تیمار گیاهچه ها با ca2+ (5 و 10 میلی مولار cacl2) سبب کاهش تجمع یونهای na+ و به دنبال آن کاهش سمیت یونی و کاهش انباشت پرولین و کاهش فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز و افزایش پایداری غشا و محتوای نسبی آب و افزایش میزان کلروفیل aو b گردید. به طور کلی تیمار کلسیم (5 و 10 میلی مولار cacl2) باعث کاهش اثرات زیان آور تنش شوری بر صفات مربوط به جوانه زنی و رشد رویشی گیاهچه های لوبیا شد. غلظت های cacl2 بیش از 15 میلی مولار نه تنها نقش بهبود دهندگی برای آسیب های ناشی از تنش شوری نداشت بلکه در بسیاری از سطوح شوری به دلیل ایجاد اثرات نامناسب، نقش زیان آوری در خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه داشت.